Franczyza (ang. franchising) ? rodzaj sprzedaży produktów, usług lub technologii, który związany jest ze ścisłą i ciągłą kooperacją między niezależnymi podmiotami gospodarczymi ? franczyzodawcą oraz poszczególnymi franczyzobiorcami. Franchising zakłada też przepływ ogólnej wiedzy od franczyzodawcy do franczyzobiorcy w trakcie funkcjonowania umowy franczyzowej. Polega ona na udzieleniu praw oraz przyjęciu określonych obowiązków w wyniku zawarcia umowy franczyzy.
Umowa franczyzy (ang. franchise agreement) jest to kontrakt pomiędzy franczyzodawcą, a franczyzobiorcą, której istotą jest franczyza. W konsekwencji jest to suma sprecyzowanych praw i zobowiązań, mająca wymiar obustronnie zobowiązujący.
Podmioty franczyzy:
Franczyzodawca to strona umowy, który udostępnia prawa, a jednocześnie nakłada obowiązki franczyzy. Zezwala biorcy do posługiwania się pakietem franczyzowym.
Franczyzobiorca to strona umowy, który nabywa prawa oraz akceptuje obowiązki składające się na franczyzę. Do zobowiązań należą: opłacenie franczyzodawcy wynagrodzenia, umożliwianie kontroli oraz funkcjonowanie samodzielnie.
Cechy franczyzy
Struktura tego systemu związana jest z dwoma podmiotami. Franczyzodawca przekazuje franczyzobiorcom określone prawa, ale także obciąża ich zobowiązaniem funkcjonowania według określonej koncepcji. Umowa, którą podpisują obie strony jest sporządzona na piśmie. Poprzez bezpośrednie lub pośrednie korzyści finansowe franczyzobiorca ma prawo do posługiwania się nazwą handlową franczyzodawcy. Jednocześnie może wykorzystywać logo, sposób prowadzenia działalności gospodarczej, określoną wiedzę techniczną, strukturę postępowania oraz inne prawa związane z funkcjonowaniem franczyzy. Przez cały czas trwania umowy otrzymuje stałą pomoc handlową oraz techniczną franczyzodawcy.
Pakiet franczyzowy
Obejmuje metodę prowadzenia danej działalności gospodarczej. Franczyzodawca udostępnia go w wyniku podpisania umowy przyszłemu franczyzobiorcy. Są w nim określone wszystkie uprawnienia i obowiązki. Dodatkowo przywilej do funkcjonowania na określonym terenie.
Pakiet składa się z:
* konceptu prowadzenia działalności gospodarczej według określonych założeń,
* konieczności składania zamówień u wyznaczonych dawców lub dostawców,
* przepisów ochronnych,
* usług franczyzodawcy na rzecz franczyzobiorcy m.in.: szkolenia zatrudnionych osób,
* obowiązek prowadzenia kampanii reklamowych,
* obowiązek zapewniania jednakowych materiałów promocyjnych,
* upoważnienie do kontroli;
* zobowiązanie utrzymania tajemnicy biznesowej, poprzez odpowiednie klauzule w umowie.
Opłaty
Do obowiązków franczyzobiorcy należy także ponoszenie opłat na rzecz franczyzodawcy. Należność podstawowa opłacana jest za przystąpienie do funkcjonującego systemu. Istnieją także opłaty bieżące do których należą części z zysku, którymi dzieli się z franczyzodawcą. Dodatkowo ponoszone są opłaty dodatkowe.
Rodzaje franczyzy
* Indywidualny ? franczyzodawca podpisuje kontrakt z kilkoma franczyzobiorcami.
* Sieciowy ? w imieniu franczyzobiorców działa wiele podmiotów.
* Subordynacyjny ? franczyzodawca nie zajmuje się prowadzeniem placówki, dysponuje jedynie koncepcją, która jest kształtowana przez franczyzobiorców
* Partnerski ? franczyzodawca część oddziałów nadzoruje sam, a pozostałe są kierowane przez franczyzobiorców.
* Master franchising ? franczyzodawca w umowie zezwala franczyzobiorcy na działalność, poprzez wyłączność. Z kolei franczyzobiorca może funkcjonować dzięki swoim sub-franczyzobiorcom.
Czytelnicy szukali również:
- franczyza
- franczyzobiorca